Ngày 18/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 228/2025/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập (có hiệu lực ngày 18/8/2025) và bãi bỏ: (1) Một số quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập quy định tại Nghị định số 41/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán độc lập: (i) Bãi bỏ cụm từ “kiểm toán độc lập” tại Điều 1; khoản 1, khoản 3 Điều 2; khoản 2 Điều 3; Điều 4; Điều 5; Điều 6; Điều 69; Điều 70; khoản 3 Điều 71; (ii) Bãi bỏ Chương III; (2) Bãi bỏ một số quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập quy định tại Nghị định số 102/2021/NĐ-CP ngày 16/11/2021 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hóa đơn; hải quan; kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh sổ số; quản lý, sử dụng tài sản công; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; dự trữ quốc gia; kho bạc nhà nước; kế toán, kiểm toán độc lập: (i) Bãi bỏ cụm từ “kiểm toán độc lập” tại khoản 1 Điều 5; (ii) Bãi bỏ cụm từ “Chương III”, “Khoản 1, khoản 3 Điều 36”, “Khoản 1 Điều 38”, “Khoản 2, khoản 3 Điều 39”, “Khoản 1, khoản 2 Điều 48”, “Khoản 1 Điều 57”, “Khoản 1, khoản 2 Điều 61”, “Điều 67”.
Nghị định gồm 04 Chương, 44 Điều quy định về hành vi vi phạm hành chính, thời hiệu xử phạt, hình thức xử phạt, mức xử phạt, các biện pháp khắc phục hậu quả, thẩm quyền lập biên bản và thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập.
Theo Nghị định số 228/2025/NĐ-CP, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập là 05 năm; mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập là 1 tỷ đồng đối với cá nhân và 2 tỷ đồng đối với tổ chức. Đối với trường hợp cá nhân, tổ chức vi phạm nhiều lần các hành vi vi phạm hành chính quy định trong Nghị định này thì áp dụng tình tiết tăng nặng vi phạm hành chính nhiều lần.
Hình thức xử phạt và mức xử phạt trong lĩnh vực kiểm toán độc lập quy định chi tiết tại Chương II Nghị định số 228/2025/NĐ-CP (từ Điều 7 đến Điều 38), theo đó, các hành vi vi phạm trong lĩnh vực kiểm toán độc lập bị xử phạt gồm hành vi liên quan đến vi phạm quy định về: thi chứng chỉ và cập nhật kiến thức cho kiểm toán viên; đăng ký hành nghề kiểm toán; điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán và kinh doanh dịch vụ kiểm toán; hoạt động kiểm toán; đơn vị được kiểm toán; cung cấp, sử dụng dịch vụ kiểm toán qua biên giới; thông báo và báo cáo; kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán.
Theo Nghị định số 228/2025/NĐ-CP thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố có thẩm quyền xử phạt trong lĩnh vực này như sau:
- Phạt cảnh cáo.
- Phạt tiền đến 1 tỷ đồng đối với cá nhân và 2 tỷ đồng đối với tổ chức.
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
- Tước quyền sử dụng Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán, Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán có thời hạn hoặc đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán có thời hạn.
- Áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại Điều 5 Nghị định số 228/2025/NĐ-CP.
Ngoài ra, Nghị định số 228/2025/NĐ-CP quy định về điều khoản chuyển tiếp như sau:
- Đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập xảy ra và kết thúc trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành sau đó mới bị phát hiện hoặc đang xem xét giải quyết thì áp dụng nghị định đang có hiệu lực tại thời điểm kết thúc hành vi vi phạm để xử phạt. Đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập xảy ra trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành và sau khi Nghị định này có hiệu lực vẫn đang được thực hiện, thì áp dụng quy định của Nghị định này để xử phạt.
- Đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán độc lập đã được ban hành hoặc đã được thi hành xong trước thời điểm Nghị định này có hiệu lực thi hành mà cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính còn khiếu nại thì áp dụng quy định của các Nghị định số: 41/2018/NĐ-CP, 102/2021/NĐ-CP để giải quyết./.
Hà My